Detailed Information

Speculum mortis St. Gallen Stiftsbibliothek Einzeldokumente Stiftsbibliothek St. GallenSignatur: Cod. Sang. 2159

Functions

Speculum mortis St. Gallen Stiftsbibliothek ; Einzeldokumente Stiftsbibliothek St. Gallen

Signatur: Cod. Sang. 2159


1400-1499. - 1 Band (119 Blätter), 21 x 15 cm, Lateinisch

Inhaltsangabe: (1r-3r, 118r-119v leer, ausser Einträge fol. 1r und 119v je "Speculum mortis", 17./18. Jh.) (3v-117v) Speculum mortis. [Prolog:] Sequens tractatus utilissimus, qui dicitur speculum mortis, quatuor habet partes. Prima continet duo capitula de morte semper cogitanda et de condicione ipsius mortis. 2a pars continet consolaciones infirmorum quorum infirmitas non putatur esse ad mortem. Tercia continet orationes devotissimas quibus unusquisque vehementi desiderio cotidie [!] deum debet orare ut felicem atque securam ab hoste mortem tribuat et a repentina improvisaque morte liberet ... Quarta pars continet exhortationes ad infirmos qui creduntur de eadem infirmitate morituri. 4r [Text. Pars 1:] >Incipit prima pars huius speculi mortis de multiplici materia ipsius mortis<. Ecclesiasticus doctor clamat exhortans: Memento quoniam mors non tardat [Sir 14,12]. Itaque non est negligenda mortis hora ..., 34v [Pars 2] >Secunda pars huius speculi scilicet mortis. Exhoratio sive consolatio ad infirmum cuius infirmitas putatur non esse ad mortem<. Amice carissime, recordare quod Christus dixit nuntiis missis ..., 48v [Pars 3] >Tertia pars huius speculi mortis. Et dicitur proprie exercicium senum<. Incipiunt exercicia et orationes senum. Unde Seneca ..., 50r >Oraciones preparatorie ad bene moriendum legende feria secunda ...<. Ad te dulcissimie et benignissime domine ..., 69v [Pars 4] >Incipit quarta pars huius speculi mortis que continet exhortaciones salubres ad infirmos qui creduntur de eadem infirmitate morituri. 70r Ex tractatu beati Augustini de vistatione infirmorum<. Valedicturus tibi carissime quoniam credo te in brevi ...,, 81v [Pars 5] >Incipit quinta pars huius speculi mortis que continet orationes devotissimas legendas coram infirmo in agone moriendi po[sito?]<. In primis offeratur crux infirmo ad osculandum et dicatur ei: Ecce frater carissime ..., 89r [Exempla] >Ostenditur exemplis infirmum esse et penas eius timendas fore<. Sicut ait Greogrius: Superna pietas ..., 92r [Theologische Erläuterungen zum Fegefeuer, zum Ewigen Leben, zur Auferstehung u.a.] >Quod pena infernalis est eterna<. Sic itaque patet quod pena infernalis est maxima ...- ... 117v Ergo nullo modo mirandum si corpus gloriosum de sui natura agile factum velociter omne pertranseat spacium. - Nicht verzeichnet in Rainer Rudolf, Ars moriendi. Von der Kunst des heilsamen Lebens und Sterbens, Köln/Graz 1957, S. 119-123. Inhaltsangabe: Der Prolog dieser Ars moriendi kündigt vier Teile (Todesbetrachtung, Spendung von Trost für Kranke, Anleitung zum täglichen Gebet für einen guten Tod, Mahnungen für Kranke im Angesicht des Todes), die im Text um einen fünften Teil (Gebete für Kranke im Todeskampf, gerichtet an Christus, Maria, die Engel etc., einen bestimmten Heiligen, alle Heiligen) sowie und theologische Erläuterungen (zum Fegefeuer, zum Ewigen Leben, zur Auferstehung u.a.) erweitert wurden.

https://swisscollections.ch/Record/991170840535305501 (Katalogeintrag in swisscollections)

Material: PergamentEinband: Einband des 15. Jh. Leder auf Holz, das Leder am Rücken in jüngerer Zeit erneuert. Auf dem Vorder- und Hinterdeckel Streicheisenlinien und Einzelstempel: Mittelfeld durch Raute und Diagonalen geteilt, in den Schnittpunkten 5-blättrige Rosetten. Reste von einem Hakenverschluss in der Mitte, erhalten sind Lager auf dem Vorderdeckelrand und Gegenblech auf dem Hinterdeckelrand. Pergament-/Ledersignakel fol. 50r, 53r, 59r, 61v, 65v, 67v. Das vordere (vor fol. 1) und hintere Spiegelblatt (nach fol. 119) sind Fragmente eines philosophisch-logischen Traktats (u.a. "Expliciunt modales", "Incipiunt loci") in gotischer Minuskel des 13. Jh., angereichert mit einem Schema aus Kreisen und Begriffen.

Angaben zur Herkunft: Aus privatem Nachlass als Schenkung 2019 in die Stiftsbibliothek St. Gallen gelangt.

Pfad: Einzeldokumente Stiftsbibliothek St. Gallen

CH-002121-2-991170840535305501, http://kalliope-verbund.info/CH-002121-2-991170840535305501

Modifikation: 12.01.2022